Pešterska visoravan
Pešterska visoravan – najveća visoravan na Balkanskom poluostrva i jedna od najvećih u Evropi, poslednjih godina je postala pravi hit među ljubiteljima turizma, novih neistraženih predela i netaknutih, ničim narušenih prirodnih lepota.
Sa nadmorskom visinom od 1150 metara i površinom od 63 kvadratna kilometra ona predstavlja jedinstvenu, očaravajuću, ni sa čim uporedivu prirodnu oazu u srcu Evrope. Kao u bajci o sedam gora i sedam mora Pešter se nalazi iza sedam veličanstvenih planina koje, kad dođete na ovu prostranu visoravan, možete obuhvatiti samo jednim pogledom. Golija, Javor, Zlatar, Jadovnik, Ozren, Giljeva i Žilindar okružuju ovu visoravan sa svih strana, pružajući pejzaž kakav se može videti samo u filmovima. U pesmama i životu gostoprimljivih pešterskih ljudi te planine ne deluju tako idilično, ali u sveskama putopisaca i sećanjima putnika – namernika one predstavljaju jedan od onih utisaka na koje pomislimo kad kažemo priroda ili lepota.
Kad se od Novog Pazara, Ivanjice, Prijepolja ili Nove Varoši, popnete na Peštersku visoravan od prvog pogleda na beskrajno prostranstvo blago zatalasanih pašnjaka budete prosto opčinjeni širinom pogleda i otvorenog, ničim ograničenog prostora koji se, tek na horizontu, spaja sa padinama nekih od najlepših srpskih planina.
Stada ovaca, goveda i konja, nehajno raspoređena po pašnjacima, pružaju prizor tako jedinstven i nesvakidašnji. Lepota netaknute prirode i dobrota ovdašnjih ljudi, utisak su koji svaki gost ponese sa ove visoravni kao neizbrisiv, upečatljiv trag koji se nosi u srcu do kraja života. Malo je predela u svetu prema kojima je priroda bila tako darežljiva. Planine, reke, jezera, pećine, lovišta, skijališta – ne zna se šta je na Pešteru lepše.
Zov prirode i neodoljivost božanske lepote razlog su što je poslednjih godina Pešterska visoravan postala pravi hit među ljubiteljima turizma. Zbog visokih snegova i niskih temperatura Pešter je poznat i kao srpski Sibir, a zbog nadmorske visine i velikog broja kulturnih i istorijskih spomenika, u nekim studijama su ga prozvali i srpski Tibet. Ovde je 1954. godine izmereno -38,3 stepena celzijusa, najniži nivo od kad se meri temperatura u Srbiji. Prosečna godišnja temperatura na Pešteru je 6 stepeni. Snežni pokrivač debljine 10 cm u proseku se zadržava 60 dana godišnje. Poslednjih godina zime na Pešteru su blaže i prijatnije, a proleća i leta su očaravajuća, kao i ranije.
Centar Pešterske visoravni i mesto odakle sve potiče i sve se završava je Sjenica, gradić sa 16 000 stanovnika, u centru jedne od, po prostranstvu, najvećih opština u Srbiji. To je mesto u kome su srednjovekovni karavani, na putu iz Dubrovnika u Carigrad, odmarali konje i hranili ih senom. Nekada je ona, zbog snegova i velikih smetova, dobar deo godine bila odsečena od sveta, a danas je dobro povezana sa gradovima na sve četiri strane sveta. Magistralnim putem, koji spaja Ibarsku i Zlatiborsku magistralu, povezana je sa Prijepoljem, Novim Pazarom i Novom Varoši, regionalnim sa Ivanjicom, Ariljem i Užicem, a delimično asfaltiranim putem preko Bara, sa Bijelim Poljem.
Sjenička opština ima 34 000 stanovnika, 12 mesnih zajednica i 103 naseljena mesta. Kroz grad i u njegovoj neposrednoj blizini protiču četiri reke: Uvac, Vapa, Grabovica i Jablanica, od koji se formira Sjeničko jezero. Sjenica je smeštena u blagoj kotlini, u srcu Pešterske visoravni, sa svih strana okružena planinama.